Na današnji dan 1913. godine u Bijelom Polju, u crnogorskom dijelu Sandžaka rođen je Rifat Burdžović Tršo, jedan od najistaknutih Bošnjaka u komunističkom pokretu na prostorima sandžačke regije, Crne Gore i Srbije, u prijeratnom i u prve dvije godine Drugog svjetskog rata.
Rođen je 11. februara 1913. godine u Bijelom Polju1. Potiče iz siromašne porodice, a u svojoj drugoj godini ostao je siroče. Osnovnu školu završio je u Bijelom Polju. A od 1925. do 1933. godine pohađao je Veliku medresu ”Kralj Aleksandar Prvi” u Skoplju. Pravni fakultet, u Beogradu, upisuje 1933. godine, i tu se
uključuje u revolucionarni studentski pokret.
Član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) postaje 1934. godine. Bio je veoma aktivan u studentskim demonstracijama i drugim akcijama. Policija ga prvi put hapsi februara 1935. godine, kada je nekoliko dana proveo u Beogradskom zatvoru ”Glavnjači”. Poslije odlaska Đoke Kovačevića, sekretara univerzitetske partijske organizacije u Španiju, u jesen 1937. godine postaje sekretar Univerzitetskog komiteta. Na toj dužnosti ostaje do novembra 1939. godine. Pored partijskog rada, jedan je od inicijatora i organizatora zavičajnog udruženja studenata iz Sandžaka ”Zlatar”, koje je djelovalo ilegalno. Godine 1938. bio je član delegacije Narodnih studenata Beogradskog univerziteta na Prvom kongresu Ujedinjene
omladine Jugoslavije. Poslije majske provale na Tehničkom fakultetu i hapšenja oko stotinjak studenata, on je jedan od glavnih osumnjičenih, ali je novembra 1938. godine oslobođen, zbog nedostatka dokaza. Decembra 1938. godine odlazi na rad u beogradsku partijsku organizaciju, kao član Mjesnog komiteta KPJ za Beograd. Juna 1940. godine je bio učesnik Pokrajinske konferencije KPJ za Srbiju.
Poslije Aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije, aprila 1941. godine odlazi u Bijelo Polje, gdje formira novi Okružni komitet KPJ za Sandžak. Rukovodi pripremama za oružani ustanak, radi na učvršćivanju partijskih organizacija, organizuje partijske sastanke u Bijelom Polju, Priboju, Pljevljima, Novom Pazaru i Mojkovcu. Za vrijeme ustanka lično rukovodi opsadom i oslobođenjem Bijelog Polja, jula 1941. godine. Učestvuje i drugim oružanim akcijama, stvara partizanske odrede i udarne grupe.
Poslije dolaska Vrhovnoh štaba NOV i POJ i članova CK KPJ u Sandžak, održava neprestane kontakte s njima i učestvuje u radu sjednice CK KPJ 7. decembra u selu Drenovi. Kao partijski rukovodilac učestvuje u razradi direktiva i proglasa, bori se za učvršćivanje bratstva među Srbima, Crnogorcima i Muslimanima. Dva puta je odlazio u CK KPJ u Foču, 25. 02. i 29. 03. 1942., i podnosio izvještaje o radu i stanju u Sandžaku.
Poslije povlačenja partizanskih snaga iz Sandžaka, krajem maja 1942. godine, po odluci Okružnog komiteta KPJ napušta Sandžak. Početkom juna učestvuje u formiranju Treće proleterske sandžačke udarne brigade i ubrzo postaje zamjenik političkog komesara. Zajedno sa brigadom prešao je put do Mrkonjić-Grada, učestvovao je u svim borbama, organizovao je partijski, političko-vaspitni i propagadni rad u brigadi.
Zajedno sa komandantom brigade Vladimirom Kneževićem Volođom i komandantom Četvrtog bataljona Tomašem Žižićem, narodnim herojima, u selu Trnovu, kod Mrkonjić Grada, u noći između 2. i 3. oktobra 1942. godine, na prevaru je napadnut od četnika i zvjerski ubijen.
Ukazom Predsjedništva Antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ), 25. septembra 1944. godine, među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske, proglašen je za narodnog heroja.
Godine 1957, njegovi posmrtni ostaci su sahranjeni u grobnicu narodnih heroja na Gorici u Titogradu. Studentski dom u Beogradu, na Zvezdari, nosi njegovo ime.
SUDBINA
‘’Šta ti je, sine, te tako bolno jecaš?’’
Pitaše ga mati.
‘’Zašto snužden ideš, putem uvek klecaš,
Tvoja duša pati?’’
‘’Zabrinut sam, majko, skoro moram ići.
Tebe mi je žao.
Sudbina me čeka, sad će po me stići;
ja je nisam zvao!’’
‘’Kakva sudba, sine? Ti pri sebi nisi!
O čemu to zboriš?
Da ostaviš majku? Oh, bolestan ti si,
Sav u vatri goriš!’’
I oboje dugo plakali su tako…
Već noć padat poče,
hujao je vjetar. Sad snažno, sad lako,
kad plakanje poče.
Mrko i bez riječi sin se tada diže,
s vrata sudba ćuti;
‘’Čekaš li me, sestro? Ti prebrzo stiže!
Mučni su nam puti!’’
Sa strahom i jezom mati u mrak gleda,
pruža ruke tamo.
‘’Je l’ to Sudba, sine? Što se vidjet’ ne da?’’
‘’Ja je vidim samo!’’
Pjesma štampana u ‘’Vesniku’’, književnom listu Velike medrese kralja
Aleksandra I u Skoplju, 1. januara 1930. godina.
Projekat podržao Fond za zaštitu i ostvarivanje manjinskih prava u Crnoj Gori
